Nhật Bản là 1 trong những nước phát triển nhất thế giới, là nơi dẫn đầu trong ngành công nghệ điện tử. Đất nước này còn nổi tiếng với những văn hóa thú vị và đa dạng. Con người Nhật Bản thường sống rất quy củ và nghiêm khắc vậy nên nhiều người sang đây cảm thấy lạ lẫm và chưa quen với nhịp sống ở đây. Hãy cùng chúng mình tham khảm những điều đặc biệt cần biết về đất nước mặt trời mọc này dưới đây nhé !
1. Nhà ở
Giá đất ở Nhật thuộc hàng đắt nhất nhì trên thế giới. Vì vậy số lượng người thuê nhà nhiều hơn số lượng người mua. Giá nhà ở tập thể, chung cư cũng rẻ hơn so với nhà riêng. Ở Nhật Bản, người ta thường mua nhà trả góp. Người ta thường vay ngân hàng rồi áp dụng chế độ trả góp dài kỳ 20-30 năm, với mức trả góp mỗi tháng khoản 750$. Một số công ty bất động sản cho phép áp dụng trả góp 100 năm. Tuy nhiên, những người mua nhà theo hình thức này cần phải có một thu nhập ổn định trong tương lai mới nên áp dụng.
Người nước ngoài hoàn toàn có thể tự do mua nhà ở Nhật nếu có tiền. Nếu không có thể mua nhà lãi xuất thấp nhưng cần có đủ tín nhiệm với ngân hàng Nhật.
Đối với các bạn đi du học, các bạn phải ở trong ký túc xá của trường trong khoảng thời gian từ 3-6 tháng. Sau khi đã quen với cuộc sống ở đây, các bạn co thể chuyển ra ngoài sống. Khi thuê bất kì một nhà nào, các bạn đều phải đóng tiền đặt cọc. Mức giá đặt tiền cọc sẽ phụ thuộc vào nhà mà bạn thuê. Nếu nhà có đầy đủ đồ đạc, thì tiền cọc thường sẽ cao hơn nhà không có đồ.
2. Phương tiện đi lại
Phương tiện đi lại của người Nhật thường là tàu điện, xe buýt và ô tô. Các phương tiện công cộng tại Nhật Bản rất tiện lợi và sạch sẽ. Các thành phố lớn như Tokyo thì có rất nhiều line tàu, tỏa ra các hướng khác nhau. Bạn có thể đi đến bất kì nơi đâu trong thành phố bằng tàu điện. Hơn nữa, tàu điện tại Nhật chính xác đến từng phút, vậy nên các bạn không phải lo lắng về việc sẽ đi muộn. Tuy nhiên nếu ở Tokyo vào những giờ cao điểm, bạn sẽ phải đối mặt với tình trạng “biển người” ở các bến tàu điện ngầm. Để đi đến các tỉnh, bạn có thể đi tàu nhanh và tàu chậm. Tàu nhanh shinkansen là loại tàu rất nổi tiếng, có thể chạy với tốc độ 210km/h.
Ở những tỉnh bé hơn, không quá đông dân hay ít phương tiện công cộng, người dân thường lựa chọn xe đạp làm phương tiện lưu chuyển, vừa tốt cho sức khỏe lại vừa tốt cho môi trường.
3. Vé tàu xe
Ở Nhật, khi mua vé lẻ đi tàu hay đi buýt, bạn cần biết rõ điểm đến. Giá vé sẽ phụ thuộc vào quãng đường từ nơi bạn mua vé đến chính xác điểm mà bạn muốn đến. Vé cũng chỉ có thể dùng được một lượt. Vì vậy, tiền đi lại tại Nhật Bản được đánh giá là khá đắt. Nếu thường xuyên phải di chuyển, bạn nên mua vé tháng để được sử dụng không hạn chế số lần ở tất cả các ga/ bến tàu. Hoặc bạn có thể mua thẻ “IC Card” được bán tại các máy tự động rồi nạp tiền vào. Mỗi lần đi các bạn sẽ không phải tính đoạn đường đi, mà chỉ cần quẹt thẻ để đi qua. Khi nào hết tiền thì đều có máy nạp tiền ở mỗi trạm để bạn có thể nạp.
Thẻ này còn có thể dùng để mua bán tại các quầy tiện lợi hay các máy mua bán tự động.
4. Luật pháp
Nhật Bản có lối sống vô cùng nghiêm khắc, chính bởi vì luật pháp nước này cực kì nghiêm minh và rõ ràng. Ví dụ trong trường hợp bạn đi xe đạp vượt qua đường và bị xe hơi đâm thì người bồi thường là bạn, chứ không phải xe hơi. Dù bạn có bị làm sao đi nữa thì cũng sẽ không nhận được bất kì bồi thường nào.
Ngày cả các trang buôn bán đấu giá trên mạng cũng được kiểm soát kĩ càng. Bất kì trang nào có tố cáo lừa đảo cảnh sát sẽ vào cuộc ngay. Ngay cả trong việc thuê nhà cũng có những luật lệ riêng. Chủ nhà không thể nào đuổi bạn mà không báo trước hay không có lý do gì. Bạn có quyền ở đến hết hợp đồng chứ họ không có quyền đuổi bạn đi. Hơn nữa Nhật còn có quy định cặn kẽ về việc đồ đạc xuống cấp theo thời gian thì người thuê sẽ không phải bồi thường.
5. Tại sao ít trộm cắp, cướp giật ?
Người Nhật thường có tính trọng danh dự rất cao, vì vậy họ sẽ không làm bất kì việc gì làm tổn hại đến danh dự của họ. Hơn nữa, nếu suy nghĩ kĩ về khía cạnh kinh tế và pháp luật, việc trộm cắp chắc chắn sẽ khó thoát tội vì cảnh sát Nhật cực kỳ mẫn cán, những vụ án hàng chục năm vẫn dán ảnh nghi phạm khắp nơi. Ngoài ra, ở xã hội giàu có như Nhật thì nhân công có giá cao. Thay vì đi ăn cắp và không bán được nhiều tiền vì không biết phải bán cho ai để không bị tố cáo, thì làm lao động chân tay theo ngày cũng có thể kiếm được hơn 100$/ ngày.
6. Việc làm
Xin việc làm, giới thiệu việc, chuyển việc hay thôi việc tại Nhật đều là miễn phí, nếu mất phí đều sẽ sai luật. Hơn nữa nhiều thủ tục hành chính cũng đều miễn phí.
Đối với các nhân viên dạng “chính thức” (正社員, seishain, tức là tuyển dụng vô thời hạn), khi muốn nghỉ việc chỉ cần thông báo trước 1 tháng. Những điều này điều sẽ được ghi rõ trong hợp đồng lao động hay nội quy của công ty. Ở một số nơi, bạn chỉ cần thông báo trước 2 tuần về việc bạn muốn xin nghỉ.
Các dạng nhân viên tại Nhật Bản gồm :
· Nhân viên chính thức(正社員:seishain)
· Nhân viên dạng hợp đồng(契約社員:keiyaku-shain)
· Nhân viên dạng hakken(派遣社員:Haken-shain: Dịch sát nghĩa là:nhân viên tạm thời)
· Thực tập sinh
· Arubaito
7. Cơ quan đại diện của Việt Nam tại Nhật
Với mối quan hệ ngày càng mật thiết với Nhật Bản, Việt Nam có 3 cơ quan đại diện ở cả 3 tỉnh lớn của Nhật Bản để giúp đỡ và hỗ trợ người Việt Nam sinh sống tại Nhật. Đại Sứ Quán Việt Nam tại Nhật được đặt ở Tokyo, còn 2 Lãnh Sự Quán được đặt ở Osaka và Fukuoka. Khi bạn không thể liên lạc điện thoại với ĐSQ, hãy gọi LSQ để có thể được giải đáp.
Nhiều thủ tục hành chính bạn có thể gửi và nhận giấy tờ qua bưu điện mà không nhất thiết phải lên tận ĐSQ hay LSQ để làm việc.
Tất cả các giấy tờ tiếng Việt mà bạn cần nộp cho phía Nhật (tại Nhật) thường sẽ không cần công chứng của Việt Nam nên bạn có thể dự dịch. Tuy nhiên bạn cần dịch chính xác nội dung nên có thể nhờ các lãnh sự quán hoặc các dịch vụ dịch thuật.
Có thể xin tư vấn về tư cách lưu trú, visa với Cục Xuất Nhập Cảnh mà không sợ bị ảnh hưởng gì đến tư cách visa (trừ khi đang là tội phạm).
8. Gặp rắc rối khi mua bán
Khi bạn gặp vấn đề rắc rối trong việc mua bán hàng hóa hoặc mua bán dịch vụ, có thể xin tư vấn ở chính quận/ thành phố bạn ở để được giảm, trả lại tiền, bồi thường… Nơi cần đến là phòng 消費者センター (Shouhisha-senta, phòng Bảo vệ Người tiêu dùng) của địa phương đang sinh sống.
Trong trường hợp bạn lỡ chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng lừa đảo, ban phải báo ngay cho cảnh sát và ngân hàng để ngăn chặn. Cảnh sát Nhật Bản sẽ điều tra tuy nhiên việc này sẽ mất nhiều thời gian, vì vậy bạn cần báo cho ngân hàng để họ khóa tài khoản là cực kỳ cần thiết.
9. Thuế
Sinh viên (trừ trường tiếng Nhật) có thể được miễn đóng phí 年金 (nenkin, bảo hiểm hưu) trong thời gian học. Nếu là học sinh, có thể mua bảo hiểm nhân thọ (không phải bảo hiểm sức khỏe) ở Nhật, nhưng có thể mua tại Việt Nam. Điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro.
Nếu đang đi làm, có thể xin giảm thuế thu nhập所得税 Shotokuzei, và thuế dân cư 住民税 Jyuminzei nếu nhận bố mẹ ở Việt Nam làm người phụ dưỡng, với điều kiện chứng minh được thu nhập của bố mẹ thấp dưới 38 vạn yên/năm, và chứng minh được có chuyển tiền về Việt Nam cho bố mẹ. Số tiền được giảm sẽ từ vài vạn đến vài chục vạn yên 1 năm, tuỳ thu nhập của bản thân chịu thuế ở mức nào. Cách làm: nói với phòng 人事 (jinji) của chúng tôi là “扶養家族 (fuyou-kazoku) を申請 (shinsei) したい.”
Nếu đóng thuế nenkin dưới 36 tháng thì sẽ được Chính phủ Nhật hoàn lại khoảng 50% phí niên kim đã đóng. Tuy nhiên thủ tục hơi rắc rối nên có thể nhờ các “dịch vụ nenkin” làm giúp, nhưng phải đặc biệt cẩn thận vì có nhiều lừa đảo. Nếu đóng trên 36 tháng và trên 10 năm thì khi trên 65 tuổi sẽ được hưởng lương hưu của Nhật (tức là ở Nhật dưới 10 năm, đóng dưới 10 năm, thì sẽ phí tiền nhưng vẫn phải đóng vì đó là luật, chỉ được nhận lại chút ít như mục trên). Tuy nhiên, nenkin không chỉ là là lương hưu mà còn có giá trị đảm bảo trợ cấp trong 6 năm cho vợ/chồng/con trong trường hợp tử vong và thương tật nặng.
10. Chế độ bảo hiểm
Chế độ bảo hiểm y tế của Nhật là một trong nhữg chế độ tốt nhất thế giới, và bắt buộc đối với mọi cá nhân ở Nhật. Ngoài bảo hiểm cho bản thân còn có thể bảo hiểm cho người phụ dưỡng mình ở Việt Nam khi họ sang Nhật. Vậy nên đây là điều rất có lợi đối với những bệnh mà phí chữa bệnh cao.
11. Visa vĩnh trú
Nếu ở Nhật 10 năm mà trong đó có 5 năm đi làm, thu nhập bảo đảm mức trung bình, đóng thuế đầy đủ và không có vi phạm pháp luật gì thì hầu như bạn chắc chắn sẽ xin được visa vĩnh trú. Có được loại visa này thì bạn sẽ được làm đủ mọi công việc, không bị gò bó như những visa khác. Tuy nhiên, nếu vi phạm pháp luật hay làm sai quy định thì visa vĩnh trú cũng có thể bị tước bỏ hoặc mất hiệu lực.
12. Tiện lợi
Nước Nhật là nơi mà bạn không bao giờ cần lo chết khát hay chết đói dù là trời mưa hay trời nắng, dù là sáng sớm hay nửa đêm. Các máy bán nước tự động được đặt ở khắp nơi. Thường bạn đi ngoài phố sẽ nhìn thấy các máy chỉ cách nhau vài chục bước chân. Giống như các cửa hàng tiện lợi cũng vậy. Rất nhiều hãng cửa hàng tiện lợi ở Nhật để bạn có thể lựa chọn : FamilyMart, 7-Eleven, Lawson, … Hơn nữa tất cả những hàng tiện lợi này đều hoạt động 24/24. Không những thế, vì tính tự giác cao không sợ trộm cắp nên bạn có thể dễ dàng bắt gặp những chiếc kệ đựng rau quả không có người quản lý. Bạn chỉ cần chọn loại rau củ mình thích và sau đó để tiền lại. Các du khách nước ngoài ai cũng ngạc nhiên vì điều này và tỏ ra thích thú với hình thức buôn bán dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau của người dân nơi đây.
13. Giao Thông
Ở Nhật, xe ô tô là tay lái ngược, vì vậy mọi lưu chuyển trên đường sẽ ngược so với cách bạn lưu thông ở Việt Nam. Hơn nữa, trái hẳn với việc bạn sẽ liên tục nghe được những tiếng còi xe như ở Việt Nam, ở Nhật bạn sẽ giật mình vì không nghe thấy một tiếng còi nào từ các phương tiện tham gia giao thông. Người Nhật chỉ sử dụng còi để cảnh báo trong trường hợp có nguy cơ va chạm cao hoặc khi người phía trước quên không đi khi đèn báo hiện xanh. Mọi người tham gia giao thông đều tuyệt đối chấp hành luật giao thông và nhường nhau nên không rất hiếm khi có cảnh giành đường hay lấn đường. Chính vì vậy tỉ lệ tai nạn ở Nhật rất thấp, cảnh sát thường có không quá nhiều việc phải giải quyết.
14. Không khí
So với đa số các thành phố lớn ở Châu Á, Nhật Bản là thiên đường về không khí sạch. Việc hạn chế các phương tiện lưu thông trên đường phố và sử dụng các phương tiện công cộng cũng phần nào lý giải được điều này. Hơn nữa, việc sử dụng xe đạp thay cho xe máy cũng giúp giảm tải được rất nhiều khí xăng dầu thải ra. Ngoài ra, Nhật Bản còn có rất nhiều các công viên cây xanh để bạn có thể dừng chân nghỉ ngơi thư giãn. Đa số mọi khu dân cư đều có công viên. Ý thức của người Nhật cũng cực kì tốt, vì vậy không có chuyện bạn có thể được xả rác bừa bãi. Đặc biệt, ngoài đường bạn sẽ không gặp bất kì một thùng rác nào, hoặc rất hiếm khi gặp. Vì vậy bạn sẽ hiếm khi thấy ai ăn uống ở ngoài đường vì thường sẽ không có nơi vứt rác. Bạn sẽ phải giữ rác cho đến khi về nhà hoặc vào các nhà hàng để nhờ vứt.
Rác thải ở Nhật Bản cũng được phân loại rất quy củ và rõ ràng. Đối với những gia đình không phân loại rác đúng, người thu rác sẽ không lấy và để lại với yêu cầu họ phải phân loại lại, kĩ càng hơn.
15. An toàn
Nhật Bản được xếp hạng là một trong những đất nước an toàn nhất thế giới. Bạn có thể an tâm đi dạo phố vào buổi đêm trên một con đường vắng tại Nhật mà không lo lắng gì. Bạn có thể để quên đồ ở đâu đó rồi quay lại vẫn thấy nó ở đó vì người Nhật thường không đụng đến đồ của người khác bao giờ. Khi đi đường, người Nhật có thói quen lịch sự là đi cách xa bạn (đi sau hẳn, hoặc tiến lên trước hẳn) để không làm bạn lo lắng về sự an toàn cá nhân.
